Księgi wieczyste prowadzi się dla nieruchomości. Podstawowym celem prowadzenia ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości dającego gwarancję bezpiecznego obrotu nieruchomościami oraz zabezpieczenia kredytu hipotecznego.
Znajdź numer księgi wieczystej po adresie lub numerze działki:
Ksiegiwieczyste.pl
Zobacz, jakie to proste!
W obecnym systemie prawnym księgi wieczyste zakłada się i prowadzi w systemie informatycznym, który umożliwia spełnienie zasady jawności księgi wieczystej.
Zasada jawności księgi wieczystej polega nie tylko na tym, że każdy, kto zna numer księgi wieczystej może się z treścią tej księgi zapoznać, ale przede wszystkim na tym, że skoro każdy może zapoznać się z treścią księgi wieczystej, to w przypadku podniesienia w procesie zarzutu nieznajomości określonego wpisu w księdze wieczystej, zarzut ten będzie prawnie bezskuteczny.
Struktura księgi wieczystej – jak została ustalona
Struktura księgi wieczystej została ustalona Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1946 r. o urządzeniu i prowadzeniu ksiąg wieczystych i zawarta w załączniku nr 1 do niniejszego rozporządzenia. Ustalony w owym czasie model księgi wieczystej z nieznacznymi zmianami zachował się do dnia dzisiejszego.
Z dniem 1 lipca 2016 r. na mocy ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. wszedł w życie przepis nakazujący zakładanie i prowadzenie ksiąg wieczystych w systemie informatycznym z zachowaniem struktury księgi wieczystej określonej w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lutego 2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym.
Zgodnie z treścią w/w rozporządzenia, księga wieczysta prowadzona w systemie informatycznym oprócz okładki zawiera cztery działy, podzielone na rubryki (dawniej łamy) i pola. Te z kolei mogą być podzielone na podrubryki i podpola.
Dział I księgi wieczystej składa się z działu I-O „Oznaczenie nieruchomości” i działu I-Sp „Spis praw związanych z własnością”.
Dział I-O „Oznaczenie nieruchomości”
Dział I-O „Oznaczenie nieruchomości” informuje o numerze nieruchomości, jej położeniu, oznaczeniu, o powierzchni nieruchomości oraz o sposobie korzystania.
Dokumenty stanowiące podstawę wpisów w Dziale I księgi wieczystej
Podstawą wpisu do księgi wieczystej danych określających: numer nieruchomości, położenie nieruchomości, oznaczenie oraz powierzchnie nieruchomości, stanowią dokumenty:
a) dla gruntów:
wypis z rejestru gruntów oraz wyrys z mapy ewidencyjnej;
b) dla budynków:
wypis z rejestru gruntów, wypis z rejestru budynków lub wypis z kartoteki budynków, wyrys z mapy ewidencyjnej zawierający usytuowanie budynku na gruncie;
c) dla lokali będących przedmiotem odrębnej własności:
akt notarialny lub orzeczenie sądu, wypis z rejestru gruntów, wypis z rejestru lokali lub wypis z kartoteki lokali,
d) dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu:
zaświadczenie właściwej spółdzielni mieszkaniowej o powierzchni i położeniu lokalu z oznaczeniem nieruchomości, z którą lokal jest związany;
e) dla spółdzielczego własnościowego prawa do domu jednorodzinnego:
zaświadczenie właściwej spółdzielni mieszkaniowej o powierzchni i położeniu domu jednorodzinnego oraz wypis z rejestru gruntów.
Dokumenty będące podstawą wpisu do księgi wieczystej, takie jak wypis i wyrys z rejestru gruntów są wydawane na wniosek przez starostę bądź prezydenta miasta na prawach powiatu. Dokumenty te, aby mogły stanowić podstawę wpisu do księgi wieczystej, muszą być opatrzone klauzulą stwierdzającą, że są przeznaczone do dokonywania wpisów w księdze wieczystej.
Przeczytaj: Wypis z rejestru gruntów i wyrys z mapy ewidencyjnej – jak uzyskać?
Dane o położeniu nieruchomości
W księdze wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym w dziale I-O „Oznaczenie nieruchomości” w odpowiednich rubrykach tego działu ujawnia się, poza numerem bieżącym nieruchomości (1, 2, 3, 4), dane o położeniu nieruchomości wynikające z administracyjnego podziału kraju.
Z treści tej części księgi wieczystej (rubryka 1.3.0.1 – 1.3.0.6) dowiadujemy się, w jakim województwie, powiecie, gminie oraz obrębie ewidencyjnym, jest położona dana nieruchomość, a więc jeżeli nieruchomość jest położona w województwie wielkopolskim, obrębie ewidencyjnym np. Wilcze, to opis położenia będzie wyglądał następująco:
- Numer porządkowy położenia nieruchomości: np. 1, 2, 3, 4 itd.
- Województwo – treść pola: np. wielkopolskie.
- Powiat – treść pola: np. wolsztyński.
- Gmina – treść pola: np. Wolsztyn.
- Miejscowość – treść pola: np. Wilcze.
- Dzielnica – treść pola: np. Słoneczna – nazwa dzielnicy, w której jest położona nieruchomość, lub w której jest położony lokal bądź budynek, do którego przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
W następnych podrubrykach rubryki oznaczonej nr 1. 4 znajduje się identyfikator działki, który przyjmuje postać WWPPGG_R, gdzie:
- WW- oznacza – kod województwa wg krajowego rejestru podziału terytorialnego kraju zwanego „rejestrem terytorialnym”, prowadzonego na podstawie przepisów o statystyce publicznej,
- PP – kod powiatu w danym województwie wg rejestru terytorialnego,
- GG – kod gminy w danym powiecie wg rejestru terytorialnego
- R- kod określający typ gminy w danym powiecie, który zazwyczaj jest określony jedną z cyfr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.
Identyfikator obrębu ewidencyjnego przyjmuje postać: WWPPGG_R.XXXX, gdzie XXXX określa dany numer obrębu ewidencyjnego, który przybiera postać liczb całkowitych w przedziale 00001-99999.
Identyfikator działki ewidencyjnej przybiera postać WWWPPPGGG_R.XXXX.NDZ.
Np. identyfikatorem działki 172/4 położonej w województwie wielkopolskim, powiecie wolsztyńskim, gminie Wolsztyn, obrębie ewidencyjnym Wilcze jest: 302903_50021.172/4.
Przeczytaj: Jak znaleźć numer (identyfikator) działki ewidencyjnej?
Sposób korzystania z nieruchomości
Elementem określającym działkę wynikającym z dokumentu geodezyjnego, jakim jest wypis z rejestru gruntów, jest „sposób korzystania” ujęty w rubryce 1.4.1.6.
Określenie sposobu korzystania sprowadza się do oznaczenia rodzaju użytku gruntowego dla działki ewidencyjnej. W przypadku, gdy w skład działki wchodzą użytki z grupy użytków gruntowych „grunty zabudowane i zurbanizowane”, wówczas w rubryce wpisuje się właściwy rodzaj użytku, a w pozostałych przypadkach wpisuje się użytek o największej powierzchni.
Sprostowanie oznaczenia nieruchomości
Nad prawidłowością wpisów ujawnionych dziale I-O księgi wieczystej czuwa sąd prowadzący daną księgę wieczystą oraz starosta bądź prezydent miasta na prawach powiatu prowadzący Państwową Ewidencję Gruntów i Budynków.
W razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej, sąd rejonowy dokonuje na wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości. Sprostowanie może być także dokonane z urzędu, na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości (zob. Sprostowanie danych w ewidencji gruntów i budynków).
Należy nadmienić, że usterki, które mogą być sprostowane z urzędu nie są traktowane jako usterki powodujące niezgodność treści wpisów w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Dział I-Sp „Spis praw związanych z własnością”
Dział I-Sp „Spis praw związanych z własnością” jest przeznaczony do ujawniania ograniczonych praw rzeczowych przysługujących każdoczesnemu właścicielowi danej nieruchomości, zmiany tych praw oraz ich wygaśnięcia.
Wpisy w dziale I-Sp „Spis praw związanych z własnością” stanowią uzupełnienie wpisów ujawnionych w części III księgi wieczystej – przeznaczonej na wpisy ograniczonych praw rzeczowych.
W poszczególnych rubrykach działu I-Sp „Spis praw związanych z własnością” ujawnia się numer prawa, rodzaj prawa, treść prawa oraz numer księgi wieczystej powiązanej z ustanowieniem danego prawa.
W przypadku, gdy w dziale I-SP „Spis spraw związanych z własnością” ujawnione zostaje ograniczone prawo rzeczowe, to w odpowiednich rubrykach tego działu powinien zostać ujawniony wpis wskazujący na dokument, na podstawie którego dokonano wpisu danego prawa, datę utworzenia tego dokumentu, osobę, która dany dokument utworzyła wraz z podaniem księgi wieczystej powiązanej z danym prawem.
Ujawnione w dziale I-Sp „Spis praw związanych z własnością” ograniczone prawa rzeczowe obciążają nie tylko całą nieruchomość, ale także każdą cześć, jaka zostałaby przyłączona do danej nieruchomości. W przypadku zbycia części nieruchomości obciążonej, cześć ta jest zbywana z obciążeniem.
W księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości lokalowej w dziale I-Sp ujawnia się udział właściciela lokalu w nieruchomości wspólnej, która stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokalu.
W przypadku, gdy nieruchomość lokalowa znajduje się w nieruchomości położonej na gruncie o statusie użytkowania wieczystego, wówczas w dziale I-Sp „Spis praw związanych w własnością” wpisuje się udział w nieruchomości wspólnej, która stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i inne urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.
W księdze wieczystej prowadzonej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w dziale I-Sp wpisuje się to prawo wraz ze wskazaniem budynku danej spółdzielni mieszkaniowej.
Tak więc z Działu I księgi wieczystej dowiemy się o położeniu danej nieruchomości, jej adresie administracyjnym, powierzchni, sposobie korzystania oraz o wszelkich obciążeniach ciążących na nieruchomości. Przy czym:
”dokonanie wpisu obciążenia nieruchomości w dziale I-Sp bez odpowiedniego ujawnienia tego prawa w Dziale III księgi wieczystej nieruchomości służebnej nie wywołuje skutków prawnych. Do ich powstania konieczne jest wpisanie obciążenia w Dziale III nieruchomości, do której odnosi się wpis w dziale I-Sp nieruchomości władnącej”. (St. Rudnicki).
Przeczytaj również: Księga wieczysta mieszkania – jakie informacje zawiera?
Podstawa prawna i inne źródła:
- Rozporządzenie Ministra sprawiedliwości z dnia 15 lutego 2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym.
- Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
- Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz. Stanisław Rudnicki
Zdjęcie: Unsplash.com