Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu stanowi jedną z form korzystania z lokali spółdzielczych uregulowaną w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.
Znajdź numer księgi wieczystej po adresie lub numerze działki:
Ksiegiwieczyste.pl
Zobacz, jakie to proste!
Czym jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest ograniczonym prawem rzeczowym, co oznacza, że właściciel lokalu o statusie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu może z tego lokalu korzystać tak jak właściciel, przeprowadzać niezbędne remonty, wynajmować, ofiarować w formie darowizny jak również sprzedać.
Właściciel mieszkania o statusie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu może tym mieszkaniem rozporządzać zgodnie z jego przeznaczeniem. W przypadku chęci zmiany przeznaczenia lokalu, np. na działalność usługowo-handlową, potrzebna jest zgoda spółdzielni mieszkaniowej.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oznacza, że prawo własności do budynku i gruntu przysługuje spółdzielni mieszkaniowej.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może być obciążone hipoteką.
Zdarzają się sytuacje (sporadyczne), że spółdzielnia mieszkaniowa, z różnych przyczyn nie posiada prawa własności ani też prawa użytkowania wieczystego do gruntu, na którym został wybudowany budynek z mieszkaniami o statusie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
Nieuregulowana sytuacja prawna gruntu, na którym spółdzielnia mieszkaniowa wybudowała mieszkania sprawia, że właściciele mieszkań chcący założyć księgę wieczysta dla swojej nieruchomości borykają się z wieloma problemami.
Problem z założeniem księgi wieczystej dla mieszkań spółdzielczych na gruntach o nieuregulowanym stanie prawnym
Zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece Art. 1, ust. 3:
„Księgi wieczyste mogą być także prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.”
Istotnym wymogiem przy zakładaniu księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego jest dysponowanie przez spółdzielnię mieszkaniową odpowiednim tytułem prawnym do gruntu, na którym został wzniesiony budynek.
Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nie posiada prawa własności czy też prawa użytkowania wieczystego do gruntu, na którym został posadowiony budynek z mieszkaniami o statusie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, nie jest możliwe założenie księgi wieczystej dla tych mieszkań.
Przeczytaj: Mieszkania spółdzielcze na gruntach o nieuregulowanym stanie prawnym
Czy założenie księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest konieczne
Założenie księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie jest wymogiem. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece w Art. 1, ust. 3 nie nakazuje zakładania ksiąg wieczystych dla spółdzielczych lokali własnościowych, lecz jedynie informuje, że księgi wieczyste mogą być także prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego. Taki zapis wprowadza wyjątek od zasady ujętej w Art. 25.1, która wskazuje, że Dział III księgi wieczystej jest przeznaczony na wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych.
Z koniecznością założenia księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego spotykają się najczęściej uprawnieni, którzy chcieliby zaciągnąć kredyt hipoteczny.
W sytuacji, gdy nieruchomość będąca własnością nie posiada założonej księgi wieczystej, ustanowienie hipoteki nie jest możliwe, albowiem podstawowy cel hipoteki polega na tym, że wierzyciel, którego wierzytelność jest zabezpieczona hipoteką może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi. Ustanowienie hipoteki wymaga założenia i prowadzenia księgi wieczystej. Nie da się ustanowić hipoteki bez księgi wieczystej.
Przedmiotem hipoteki mogą być:
- własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,
- spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
- prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
- wierzytelność zabezpieczona hipoteką.
Jakie korzyści daje posiadanie księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
Księgi wieczyste stanowią jedyny w swoim rodzaju rejestr nieruchomości, którego wiarygodność jest gwarantowana przez państwo. Głównym i podstawowym celem prowadzenia ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości, który stanowi podstawę bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami jak również zabezpieczenia kredytu hipotecznego.
Księgi wieczyste są jawne, co oznacza, że w sytuacji postępowania procesowego nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej. W każdym procesie, w którym zostanie podniesiony zarzut nieznajomości treści księgi wieczystej, będzie on prawnie bezskuteczny.
Poprzez wpis prawa do księgi wieczystej domniemywa się, że prawo wpisane istnieje i jest zgodne z rzeczywistym stanem prawnym, prawo nie wpisane nie istnieje.
Wpisy ujawnione w księdze wieczystej są chronione tzw. rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych, co oznacza, że w razie niezgodności stanu prawnego ujawnionego w treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, treść księgi wieczystej rozstrzyga na korzyść tego, kto w drodze czynności prawnej nabył własność lub inne prawo rzeczowe od osoby uprawnionej według księgi wieczystej.
Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych chroni zarówno prawa rzeczowe jak i osobiste oraz roszczenia ujawnione w księdze wieczystej. Nie chroni natomiast rozporządzeń nieodpłatnych albo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze.
Procedura zakładania księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego – dokumenty, opłaty
Założenie księgi wieczystej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wymaga złożenia w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości wniosku KW-ZAL (Wniosek o założenie księgi wieczystej). Formularz wniosku do uzupełnienia można pobrać m.in. ze strony Ministerstwa – POBIERZ.
Do wniosku KW-ZAL o założenie księgi wieczystej dla tego prawa należy dołączyć następujące dokumenty:
- Wypis z rejestru gruntów i budynków oraz wyrys z mapy ewidencyjnej.
- Zaświadczenie spółdzielni mieszkaniowej o położeniu i powierzchni lokalu, a w przypadku domu jednorodzinnego również zaświadczenie wydane przez spółdzielnię mieszkaniową oraz dane katastru nieruchomości (wypis z rejestru gruntów i budynków oraz wyrys z mapy ewidencyjnej)
- Akt notarialny dotyczący nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
- Wyszczególnienie ograniczonych praw rzeczowych obciążających spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego bądź oświadczenie wnioskodawcy o braku wiedzy na temat roszczeń.
W przypadku transakcji sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wniosek o założenie księgi wieczystej dla tego prawa powinien zostać zawarty w akcie notarialnym.
Opłaty sądowe
Założenie księgi wieczystej wymaga wniesienia opłat stałych, do których należą:
- 100 złotych – opłata pobierana od wniosku o założenie księgi wieczystej,
- 200 złotych – opłata pobierana od wniosku o wpis w księdze wieczystej prawa własności,
- 200 złotych – opłata pobierana od wniosku o wpis w księdze wieczystej ograniczonego prawa rzeczowego (hipoteka).
Opłatę można uiścić gotówką w kasie sądu rejonowego, w którym składany jest wniosek, bądź przelewem na rachunek bankowy tego sądu.
Przeczytaj: Ile się czeka na wpis do księgi wieczystej?
Informacje zawarte w księdze wieczystej
Księga wieczysta prowadzona dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego zawiera cztery działy, których:
- pierwszy obejmuje oznaczenie lokalu lub domu jednorodzinnego oraz oznaczenie nieruchomości, z którą jest związany,
- drugi obejmuje wpisy dotyczące osoby, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
- trzeci jest przeznaczony na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu prawem oraz wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek,
- czwarty jest przeznaczony na wpisy dotyczące hipotek.
W razie przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo własności nieruchomości, księga wieczysta prowadzona dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu staje się księgą wieczystą dla nieruchomości, a wpisana w tej księdze hipoteka na ograniczonym prawie rzeczowym, jakim jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, staje się hipoteką na tej nieruchomości.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
- Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.
- St. Rudnicki. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece.
Zdjęcie: Pixabay.com