Dostęp do przeglądania treści ksiąg wieczystych jest bezpłatny – księgi są jawne i powszechnie dostępne, warunkiem jest podanie numeru księgi wieczystej.
Dążenie do objęcia księgami wieczystymi wszystkich nieruchomości
Celem powszechnego zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości będącego niekwestionowaną podstawą bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami oraz zabezpieczenia kredytu hipotecznego.
Niektóre z artykułów w/w ustawy nakładają na właścicieli, pod groźbą kary, obowiązek ujawnienia swoich praw w księdze wieczystej (Art. 35).
Inne z kolei zawierają postanowienia pełniące funkcję kontrolną w zakresie zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (Art. 36).
Wprowadzona 6 lipca 1982 r. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece ma w swoim „zbiorze” szereg postanowień, które zmierzają do upowszechnienie ksiąg wieczystych, do objęcia księgami wieczystymi wszystkich nieruchomości, zarówno będących własnością Skarbu Państwa, jak i nieruchomości stanowiących własność prywatną.
Z chwilą ujawnienia przez sąd wieczystoksięgowy niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w księdze wieczystej pojawia się natychmiast ostrzeżenie o tej niezgodności (Art. 36).
Jawność ksiąg wieczystych
Z uwagi na szczególne zasady rządzące instytucją ksiąg wieczystych tj.:
- zasada jawności ksiąg wieczystych (Art. 2 u.o.k.w.i.h) – kamień węgielny całej instytucji ksiąg wieczystych,
- zasada domniemania zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,
- rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych,
- pierwszeństwo praw wpisanych,
oraz niekwestionowane funkcje ksiąg wieczystych w obszarze prawnego obrotu nieruchomościami, w świetle obowiązującego prawa, księgi wieczyste stają się jedynym rejestrem publicznym obejmującym nieruchomości, których stan prawny jest gwarantowany przez państwo.
Wprowadzona w ustawie zasada jawności ksiąg wieczystych może spełniać swoją funkcję tylko wtedy, gdy księga wieczysta jest powszechnie dostępna i jawna.
Zasada jawności to nie tylko nieograniczony dostęp do treści księgi wieczystej, ale również odpowiedzialność za nieznajomość wpisów w przypadku obrotu nieruchomościami. Zgodnie, bowiem z Art. 2 u.o.k.w.i.h.:
„Księgi wieczyste są jawne. Nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę”.
Bezpłatny dostęp do przeglądania treści ksiąg wieczystych
Jak wspomniano na wstępie niniejszego artykułu, głównym celem prowadzenia ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości, który daje nie tylko gwarancję bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami, ale również gwarancję zabezpieczenia kredytu hipotecznego.
Stąd też przy każdej transakcji prawnej związanej z obrotem nieruchomości wymagane są dokumenty, których treść wywodzi się z treści księgi wieczystej prowadzonej dla konkretnej nieruchomości.
W Polsce od 2003 r. księgi wieczyste prowadzone są w systemie informatycznym. Sprawia to, że każdy, kto zna numer księgi wieczystej oraz posiada dostęp do Internetu może swobodnie przeglądać treść księgi wieczystej.
Stało się to możliwe dzięki przeglądarce umieszczonej na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości pod adresem: https://ekw.ms.gov.pl/eukw_ogol/menu.do.
Po kliknięciu w napis “Przeglądanie księgi wieczystej” strona przeniesie nas na widok wyszukiwarki ksiąg wieczystych. W widocznym polu wyszukiwarki należy wpisać numer interesującej nas księgi:
Po kliknięciu “Wyszukaj księgę” system umożliwi nam – za darmo – przeglądanie treści danej księgi wieczystej.
Opłaty za dokumenty udostępniane przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych (CIKW)
Wprowadzając system Informatyczny Minister Sprawiedliwości utworzył Centralną Informację Ksiąg Wieczystych (CIKW) powierzając jej udostępnianie określonych dokumentów mających moc dokumentów wydawanych przez Sąd.
Wniosek w sprawie pozyskania dokumentu wydawanego przez CIKW można składać na urzędowym formularzu bezpośrednio albo korespondencyjnie w centrali CIKW lub w ekspozyturze.
Zgodnie z Ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Art. 365) Centralna Informacja pobiera opłatę od wniosku o wydanie odpisu księgi wieczystej oraz od wniosku o wydanie zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej.
Wysokość opłat w zakresie dokumentów udostępnianych przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych przedstawia się następująco:
1) od wniosku o wydanie w postaci papierowej:
a) odpisu zwykłego księgi wieczystej – 30 zł pomnożone przez liczbę żądanych odpisów zwykłych,
b) odpisu zupełnego księgi wieczystej – 60 zł pomnożone przez liczbę żądanych odpisów zupełnych,
c) wyciągu z księgi wieczystej:
- 15 zł – za wyciąg z jednego działu księgi wieczystej,
- 20 zł – za wyciąg z dwóch działów księgi wieczystej,
- 25 zł – za wyciąg z trzech działów księgi wieczystej,
- 30 zł – za wyciąg z czterech działów księgi wieczystej, pomnożone przez liczbę żądanych wyciągów,
d) zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej – 10 zł pomnożone przez liczbę żądanych zaświadczeń;
2) od złożonego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, wniosku o wydanie w celu samodzielnego wydrukowania (Art.364 ust. 4 u.o.k.w.i.h.):
a) odpisu zwykłego księgi wieczystej – 20 zł,
b) odpisu zupełnego księgi wieczystej – 50 zł,
c) wyciągu z księgi wieczystej:
- 5 zł – za wyciąg z jednego działu księgi wieczystej,
- 10 zł – za wyciąg z dwóch działów księgi wieczystej,
- 15 zł – za wyciąg z trzech działów księgi wieczystej,
- 20 zł – za wyciąg z czterech działów księgi wieczystej,
d) zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej – 5 zł;
3) od wniosku o wyszukanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych – 20 zł.
Odpisem zwykłym księgi wieczystej jest dokument wydany przez CIKW zawierający ostatni stan wpisów w księdze wieczystej wraz ze wzmiankami o wnioskach, skargach na orzeczenia referendarzy sądowych, apelacjach, skargach kasacyjnych i wszczęciu postępowań z urzędu.
Odpisem zupełnym jest natomiast dokument wydany przez CIKW przedstawiający ostatni stan wpisów w księdze wieczystej zawierający treści jak w odpisie zwykłym oraz treści wykreślone. Treści zawarte w odpisie zupełnym obejmują wpisy od chwili migracji – przeniesienia treści księgi wieczystej prowadzonej w systemie analogowym do systemu informatycznego.
Przeczytaj: Odpis z księgi wieczystej – jak uzyskać?
Opłaty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym
Opłaty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym są stałe, tzn. że są niezależne od wartości prawa.
Wysokość opłat sądowych reguluje Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którą opłata stała nie może być niższa niż 30 zł i nie może być wyższa niż 5000 zł.
Przykładowo, od wniosku o założenie księgi wieczystej pobierana jest opłata w wysokości 60 zł, a od wniosku o wpis w księdze wieczystej prawa własności pobierana jest opłata w wysokości 200 zł.
W jaki sposób dotrzeć do numeru księgi wieczystej nieruchomości?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, księgi wieczyste są jawne i powszechnie dostępne, aby jednak móc przeglądać treść księgi wieczystej w Internecie koniecznym jest podanie numeru księgi wieczystej.
Niejednokrotnie zdarza się, że jesteśmy zainteresowani nabyciem atrakcyjnej nieruchomości z myślą o budowie domu bądź urządzeniu tej nieruchomości na cele rekreacyjne. W takiej sytuacji staramy się dotrzeć do prowadzonej dla wybranej nieruchomości księgi wieczystej, zapoznać się z jej treścią, ustalić czy nieruchomość stanowi własność czy też użytkowanie wieczyste, czy jest obciążona służebnością bądź innymi prawami i roszczeniami, jak również czy nieruchomość jest obciążona hipoteką.
Na wszystkie w/w pytania nie możemy udzielić sobie odpowiedzi bez możliwości wglądu do księgi wieczystej danej nieruchomości, a to z kolei wiąże się z koniecznością poznania numeru księgi wieczystej nieruchomości.
Aby poznać numer księgi wieczystej nieruchomości, którą jesteśmy zainteresowani możemy skorzystać z serwisu internetowego umieszczonego pod adresem http://ksiegiwieczyste.pl/.
Serwis http://ksiegiwieczyste.pl/ proponuje za niewielką odpłatnością wyszukanie numeru księgi wieczystej po numerze działki bądź po adresie administracyjnym. Numer działki oraz adres administracyjny nieruchomości możemy poznać korzystając z portalu internetowego https://geoportal360.pl/.
Dzięki serwisowi http://ksiegiwieczyste.pl/ można w prosty i szybki sposób dotrzeć do numeru księgi wieczystej interesującej nas nieruchomości, jak również pobrać treści księgi wieczystej w postaci PDF, przy czym należy nadmienić, że pozyskane w ten sposób wydruki z treścią księgi wieczystej nie stanowią dokumentu o charakterze prawnym.
Udostępniane przez serwis http://ksiegiwieczyste.pl/ dane są wiarygodne i odpowiadają danym zawartym w Centralnej Bazie Danych Ksiąg wieczystych.
Przeczytaj: Księgi wieczyste po adresie – 3 sposoby jak znaleźć
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie wysokości opłat od wniosków o wydanie przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych odpisów ksiąg wieczystych, wyciągów z ksiąg wieczystych i zaświadczeń o zamknięciu ksiąg wieczystych oraz od wniosku o wyszukanie ksiąg wieczystych w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych.
- Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz. St. Rudnicki.
Zdjęcie: Picjumbo.com