Księgi wieczyste za darmo – za co i kiedy płacimy?

Księgi wieczyste są jawne i powszechnie dostępne, warunkiem uzyskania do nich wglądu jest podanie numeru księgi wieczystej. Z artykułu dowiesz się, jak i gdzie przeglądać księgi wieczyste za darmo.

Dlaczego księgi wieczyste można przeglądać za darmo?

Z uwagi na szczególne zasady rządzące instytucją ksiąg wieczystych tj.:

• zasadę jawności ksiąg wieczystych (Art. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, dalej u.o.k.w.i.h) – kamień węgielny całej instytucji ksiąg wieczystych,
• zasadę domniemania zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,
• rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych,
• pierwszeństwo praw wpisanych,

oraz niekwestionowane funkcje ksiąg wieczystych w obszarze prawnego obrotu nieruchomościami, w świetle obowiązującego prawa, księgi wieczyste stają się jedynym rejestrem publicznym obejmującym nieruchomości, których stan prawny jest gwarantowany przez państwo.

Wprowadzona w ustawie zasada jawności ksiąg wieczystych może spełniać swoją funkcję tylko wtedy, gdy księga wieczysta jest powszechnie dostępna i jawna. Stąd też wynika możliwość przeglądania treści ksiąg wieczystych za darmo.

Zasada jawności to nie tylko nieograniczony dostęp do treści księgi wieczystej, ale również odpowiedzialność za nieznajomość wpisów w przypadku obrotu nieruchomościami. Zgodnie, bowiem z Art. 2 u.o.k.w.i.h.:

„Księgi wieczyste są jawne. Nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę”.

Przeczytaj: Księgi wieczyste są jawne – co to oznacza

Jak uzyskać darmowy dostęp do przeglądania treści ksiąg wieczystych?

Głównym celem prowadzenia ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości, który daje nie tylko gwarancję bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami, ale również gwarancję zabezpieczenia kredytu hipotecznego. Stąd też przy każdej transakcji prawnej związanej z obrotem nieruchomości wymagane są dokumenty, których treść wywodzi się z treści księgi wieczystej prowadzonej dla konkretnej nieruchomości.

W Polsce od 2003 r. księgi wieczyste prowadzone są w systemie informatycznym. Sprawia to, że każdy, kto zna numer księgi wieczystej oraz posiada dostęp do Internetu, może swobodnie przeglądać treść księgi wieczystej. Dla przypomnienia, numer księgi wieczystej to ciąg znaków połączonych ze sobą według schematu XXXX/XXXXXXXX/X – na jego podstawie można się dowiedzieć, który Sąd Rejonowy (Wydział Ksiąg Wieczystych) zajmuje się prowadzeniem danej księgi.

Osoby, które znają numer KW interesującej je nieruchomości, mają ułatwioną sytuację, gdyż nie muszą poświęcać czasu na ustalenie tej ważnej informacji. Jeśli jednak poszukiwania są konieczne, można w tym celu skorzystać z wyszukiwarki numerów KW umieszczonej pod adresem https://ksiegiwieczyste.pl/. Serwis Ksiegiwieczyste.pl umożliwia wyszukanie numeru księgi wieczystej po numerze działki bądź po adresie administracyjnym nieruchomości, jest to usługa płatna.

Będąc w posiadaniu numeru księgi wieczystej możemy od razu przejść do przeglądania treści dokumentu. Bezpłatny wgląd do ksiąg wieczystych możliwy jest na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości (system Elektroniczne Księgi Wieczyste – EKW) pod adresem: https://ekw.ms.gov.pl/eukw_ogol/menu.do.

Po kliknięciu w napis “Przeglądanie księgi wieczystej” strona przeniesie nas na widok wyszukiwarki ksiąg wieczystych. W widocznym polu wyszukiwarki należy wpisać numer interesującej nas księgi:

Po kliknięciu “Wyszukaj księgę” system umożliwi nam – za darmo – przeglądanie treści danej księgi wieczystej.

Przeczytaj: Księgi wieczyste po numerze działki lub adresie – jak szukać?

Kiedy pobierane są opłaty w przypadku ksiąg wieczystych?

Wprowadzając system teleinformatyczny EKW Minister Sprawiedliwości utworzył Centralną Informację Ksiąg Wieczystych (CIKW) powierzając jej udostępnianie określonych dokumentów mających moc dokumentów wydawanych przez Sąd.

Opłaty za dokumenty udostępniane przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych (CIKW)

Zgodnie z Ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Art. 365) Centralna Informacja pobiera opłatę od wniosku o wydanie odpisu księgi wieczystej oraz od wniosku o wydanie zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej.

Wysokość opłat w zakresie dokumentów udostępnianych przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych przedstawia się następująco:

1) od wniosku o wydanie w postaci papierowej:

a) odpisu zwykłego księgi wieczystej – 30 zł pomnożone przez liczbę żądanych odpisów zwykłych,
b) odpisu zupełnego księgi wieczystej – 60 zł pomnożone przez liczbę żądanych odpisów zupełnych,
c) wyciągu z księgi wieczystej:

• 15 zł – za wyciąg z jednego działu księgi wieczystej,
• 20 zł – za wyciąg z dwóch działów księgi wieczystej,
• 25 zł – za wyciąg z trzech działów księgi wieczystej,
• 30 zł – za wyciąg z czterech działów księgi wieczystej, pomnożone przez liczbę żądanych wyciągów,
  d) zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej – 10 zł pomnożone przez liczbę żądanych zaświadczeń;

2) od złożonego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, wniosku o wydanie w celu samodzielnego wydrukowania (Art.364 ust. 4 u.o.k.w.i.h.):

a) odpisu zwykłego księgi wieczystej – 20 zł,
b) odpisu zupełnego księgi wieczystej – 50 zł,
c) wyciągu z księgi wieczystej:

• 5 zł – za wyciąg z jednego działu księgi wieczystej,
• 10 zł – za wyciąg z dwóch działów księgi wieczystej,
• 15 zł – za wyciąg z trzech działów księgi wieczystej,
• 20 zł – za wyciąg z czterech działów księgi wieczystej,

d) zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej – 5 zł;

3) od wniosku o wyszukanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych – 20 zł.

Odpisem zwykłym księgi wieczystej jest dokument wydany przez CIKW zawierający ostatni stan wpisów w księdze wieczystej wraz ze wzmiankami o wnioskach, skargach na orzeczenia referendarzy sądowych, apelacjach, skargach kasacyjnych i wszczęciu postępowań z urzędu.

Odpisem zupełnym jest natomiast dokument wydany przez CIKW przedstawiający ostatni stan wpisów w księdze wieczystej zawierający treści jak w odpisie zwykłym oraz treści wykreślone. Treści zawarte w odpisie zupełnym obejmują wpisy od chwili migracji – przeniesienia treści księgi wieczystej prowadzonej w systemie analogowym do systemu informatycznego.

Wniosek w sprawie pozyskania dokumentu wydawanego przez CIKW można składać na urzędowym formularzu bezpośrednio albo korespondencyjnie w centrali CIKW lub w ekspozyturze.

Przeczytaj: Odpis z księgi wieczystej – jak uzyskać?

Opłaty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym

Opłaty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym są stałe, tzn. że są niezależne od wartości prawa.

Wysokość opłat sądowych reguluje Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którą opłata stała nie może być niższa niż 30 zł i nie może być wyższa niż 5000 zł.

Przykładowo, od wniosku o założenie księgi wieczystej pobierana jest opłata w wysokości 100 zł, a od wniosku o wpis w księdze wieczystej prawa własności pobierana jest opłata w wysokości 200 zł.

Przeczytaj: Ile kosztuje wpis do księgi wieczystej?

Dążenie do objęcia księgami wieczystymi wszystkich nieruchomości

Celem powszechnego zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości będącego niekwestionowaną podstawą bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami oraz zabezpieczenia kredytu hipotecznego.

Niektóre z artykułów w/w ustawy nakładają na właścicieli, pod groźbą kary, obowiązek ujawnienia swoich praw w księdze wieczystej (Art. 35 u.o.k.w.i.h.).

Inne z kolei zawierają postanowienia pełniące funkcję kontrolną w zakresie zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (Art. 36 u.o.k.w.i.h.).

Wprowadzona 6 lipca 1982 r. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece ma w swoim „zbiorze” szereg postanowień, które zmierzają do upowszechnienie ksiąg wieczystych, do objęcia księgami wieczystymi wszystkich nieruchomości, zarówno będących własnością Skarbu Państwa, jak i nieruchomości stanowiących własność prywatną.

Z chwilą ujawnienia przez sąd wieczystoksięgowy niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w księdze wieczystej pojawia się natychmiast ostrzeżenie o tej niezgodności (Art. 36 u.o.k.w.i.h.).

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
2. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie wysokości opłat od wniosków o wydanie przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych odpisów ksiąg wieczystych, wyciągów z ksiąg wieczystych i zaświadczeń o zamknięciu ksiąg wieczystych oraz od wniosku o wyszukanie ksiąg wieczystych w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych.
3. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz. St. Rudnicki.

Zdjęcie: Picjumbo.com